Hoe AI-tools zoals ChatGPT zoekresultaten vinden en filteren, en hoe jij daarop in kunt spelen

Hoe ChatGPT bepaalt wat het laat zien

Waarom verschijnt de ene website wél in ChatGPT en de andere niet? Terwijl traditionele zoekmachines als Google hun algoritmes al jaren verfijnen, werken AI-tools op een fundamenteel andere manier. Ze combineren meerdere lagen van informatie – van klassieke zoektermen tot semantisch begrip – en rangschikken resultaten op basis van relevantie.

In deze blog leggen we uit hoe systemen als ChatGPT, Gemini en Copilot hun zoekresultaten ophalen, welke rol Reciprocal Rank Fusion (RRF) daarin speelt, en wat jij concreet kunt doen om beter vindbaar te worden binnen deze nieuwe AI-ecosystemen.

Lees ook: Vindbaar worden in ChatGPT en andere AI-tools

Wat is Reciprocal Rank Fusion (RRF)?

Reciprocal Rank Fusion is een techniek uit de wereld van information retrieval – het vakgebied dat zich bezighoudt met hoe computers relevante informatie vinden.

RRF wordt gebruikt om de resultaten van meerdere zoekmodellen samen te voegen. Stel dat drie verschillende systemen elk een lijst geven met documenten die relevant zijn voor een zoekopdracht. RRF kent aan elk document een score toe op basis van zijn positie in die lijsten.

Formeel ziet dat er zo uit:

RRF(d) = Σ 1 / (k + rankᵢ(d))

Waarbij k een constante is (vaak 60) die voorkomt dat hoge rangen te veel invloed hebben.

Het resultaat? Een gecombineerde lijst waarin documenten die in meerdere systemen goed scoren, automatisch naar boven komen.

Kort gezegd: RRF beloont content die op meerdere manieren relevant is — precies wat moderne AI-systemen belangrijk vinden.

Hoe OpenAI (en andere AI-tools) dit principe toepassen

Hoewel OpenAI nooit letterlijk zegt “we gebruiken RRF”, wijzen analyses van de ChatGPT- en API-architectuur erop dat vergelijkbare technieken worden ingezet.

De retrievallaag van modellen als GPT-4-turbo en GPT-5 combineert namelijk verschillende signalen:

• Dense embeddings – semantische representaties die begrijpen waarover een tekst gaat.
• Sparse retrieval – klassieke keywordmatching, vergelijkbaar met BM25 in zoekmachines.
• Structured metadata – schema’s, headings en contextuele informatie.

Door deze drie bronnen te combineren in één rankingproces, ontstaat een hybride systeem. Dat systeem bepaalt welke documenten, webpagina’s of fragmenten worden gebruikt om een antwoord te formuleren.

RRF (of een variant daarvan) fungeert hierbij als de fusielaag: het zorgt ervoor dat pagina’s die in meerdere systemen goed scoren, extra zichtbaar worden.

Wat dit betekent voor jouw vindbaarheid

In de praktijk betekent dit dat AI-tools niet op één enkele manier ‘zoeken’. Ze combineren semantische, tekstuele en structurele informatiebronnen.

Om op te vallen in AI-antwoorden, moet jouw website dus sterk presteren op alle drie de retrievallagen.

Laten we dieper ingaan op hoe je dat concreet aanpakt.

1. Optimaliseer voor ‘sparse’ signalen – klassieke SEO blijft tellen

Hoewel AI-systemen veel verder gaan dan keywordmatching, blijft de traditionele laag belangrijk.

Zorg daarom dat je basis op orde is:

• Gebruik relevante zoektermen in je koppen en eerste alinea’s.
• Schrijf beschrijvende interne links, bijvoorbeeld: “Lees meer over Google Ads optimalisatie” in plaats van “klik hier”.
• Houd een gezonde keyword density, maar vermijd overoptimalisatie.

Waarom dit werkt:
In de RRF-fusie krijgen documenten die in de keyword-lijst goed scoren een bonus. Een sterke BM25-score verhoogt je kans om in de gecombineerde AI-ranking terecht te komen.

2. Optimaliseer voor ‘dense’ signalen – schrijf voor semantisch begrip

De tweede laag draait om embeddings: wiskundige vectoren waarmee AI begrijpt wat je bedoelt.

Je scoort beter in deze laag door:

• Antwoorden te geven op echte vragen van je doelgroep.
• Contextuele alinea’s te schrijven waarin je uitlegt waarom iets werkt.
• Synoniemen, variaties en natuurlijke formuleringen te gebruiken.
• Entiteiten expliciet te benoemen: merken, technologieën, beroepen, plaatsen.

Tip: Schrijf alsof je het uitlegt aan ChatGPT zelf. Helder, volledig en contextueel.

Zo geef je de AI voldoende semantische houvast om jouw tekst te herkennen als relevant antwoord.

3. Optimaliseer voor structured data – maak je inhoud machineleesbaar

De derde laag bestaat uit gestructureerde signalen die zoek- en AI-systemen helpen begrijpen waar een pagina over gaat.

Zorg voor:

• FAQ-structured data (JSON-LD) – met echte vragen en korte antwoorden.
• Schema.org-markup voor je organisatie, diensten en artikelen.
• Consistente auteur- en publisher-informatie op je website.
• Duidelijke headings (H1, H2, H3) die de inhoud logisch opdelen.

Waarom dit werkt:
Veel AI-tools gebruiken structured data als aparte retrievalbron. Verschijn je in die lijst, dan krijg je extra zichtbaarheid via de RRF-samenvoeging.

4. Bouw autoriteit op – overlappende zichtbaarheid loont

Omdat RRF resultaten uit verschillende retrievalmodellen samenvoegt, heeft overlappende zichtbaarheid een versterkend effect.

Als jouw pagina zowel semantisch als tekstueel goed scoort, stijgt de gecombineerde RRF-score exponentieel.

Investeer daarom in:

• Externe vermeldingen op betrouwbare websites.
• Consistente naamgeving van je merk, diensten en locatie.
• Kwalitatieve backlinks die jouw expertise bevestigen.

Zo bouw je niet alleen SEO-autoriteit op, maar versterk je ook je positie binnen AI-retrievalsystemen.

5. Denk in ‘antwoordparagrafen’ – schrijf voor snippets

AI-systemen gebruiken vaak slechts fragmenten van webpagina’s om hun antwoorden te formuleren.

Vergroot je kans om geciteerd te worden door:

• Korte, directe alinea’s te schrijven die één vraag beantwoorden.
• Te beginnen met een kernzin die het antwoord samenvat.
• Daarna pas de uitleg of context te geven.

Voorbeeld:
Vraag: Hoe werkt RRF in AI-tools?
Antwoord: RRF combineert de resultaten van meerdere zoekmodellen tot één rangorde, zodat documenten die in meerdere lijsten goed scoren, hoger eindigen.

Daarna kun je de technische toelichting toevoegen.

De toekomst van vindbaarheid ligt in hybrid search

Waar SEO ooit draaide om zoekwoorden en backlinks, draait moderne vindbaarheid om hybrid retrieval.

Je optimaliseert niet langer alleen voor Google, maar voor AI’s die zowel semantisch als structureel denken.

Bedrijven die deze drie dimensies – sparse, dense en structured – combineren, zullen structureel beter zichtbaar zijn in ChatGPT, Gemini, Perplexity en Copilot.

Conclusie: speel in op de fusie van zoeklagen

De achterliggende werking van AI-tools laat zien dat vindbaarheid niet toevallig is. Systemen als ChatGPT gebruiken rank-fusion-methodes zoals RRF om relevante informatie te combineren uit verschillende bronnen.

Wie daarop inspeelt met sterke content, semantische helderheid en goed gestructureerde data, legt de basis voor duurzame zichtbaarheid in het AI-tijdperk.